De wil om te kiezen
avatar

Een verhaal

klaprozen Gisteren

De oude man is een schim van de man die hij drie weken geleden nog was. Hij ligt alleen nog maar in bed. Zitten kost te veel kracht en staan helemaal. Zijn huid is als was en de rimpels zijn als een wonder uit zijn gezicht weggetrokken. Zijn handen bewegen terwijl hij praat. Aan zijn stem herken ik hem. En aan zijn handen die met licht stijve vingers benadrukken wat hij vertelt.

Van alles wat een mens herkenbaar maakt, zijn de handen het meest eigen. De vingers, de nagelbedden, de nagels zelf. Alles uniek. Zoals ook de karakteristieke manier waarop handen bewegen. Niemand ontkomt eraan; handen vormen je eigen unieke handtekening onder je zijn, of je wilt of niet.

De handen van de oude man gaan al zijn leven lang mee. Binnenkort zullen ze verstommen omdat de man er niet meer zal zijn. Hij laat zijn leven achter zich. ‘Het is voltooid’, zal hij zeggen.

Heden

Maar nu hij er nog is, vertelt hij. Hij vertelt over de oorlog, over Drenthe, over zijn werkzaam leven.

Over de oorlog zegt hij: ‘Ik was geen held, oh nee, ik was zeker geen held.’ Hij vertelt over het onderduiken in de dierentuin van Emmen, boven in de nachthokken van de wilde dieren. Het was er warm en veilig want niemand zocht in de dierentuin.

De oude man formuleert gemakkelijk, nog net zo makkelijk als jaren geleden toen ik hem voor het eerst ontmoette. Hij is helemaal helder en weet precies wat hij wil.

Hij wil niet verder.

Morgen

Hij wil zelf kiezen, hij kán zelf kiezen. Hij vecht voor zijn recht. Hij voert met diverse doktoren moeilijke gesprekken. Het is niet gemakkelijk om de dood te krijgen als je die zelf wilt kunnen bepalen. Er zijn verklaringen nodig en handtekeningen. Verklaringen die spreken van ‘wilsbekwaam’ en ‘ongeneeslijk ziek’ en ‘ondraaglijk lijden’. Maar wie bepaalt wat ondraaglijk is? De oude man weet het, híj wil kunnen kiezen.

Dan is het moment er ineens, alles is juridisch rond. Morgen gebeurt het.

Vandaag

Morgen was een maand geleden. Het heengaan was vredig en heftig. Vredig omdat de oude man het zo wilde en hij niet verder hoefde. En heftig omdat de handeling onherroepelijk is.

In mijn hoofd hoor ik hem nog praten. Hij vertelt al zijn verhalen die worden herhaald en herhaald. Ik zie zijn handen ieder verhaal ondersteunen. Zijn lange, slanke handen zie ik terug in die van mijn man en in die van mijn kinderen.

Het leven gaat verder.

Heel letterlijk zelfs, want vier uur voor zijn overlijden werd Anna geboren, zijn derde achterkleinkind. Een nieuw leven en een definitief afscheid, voor altijd verenigd op dezelfde dag.

Koos Dijkstra 3

Koos Dijkstra

7 maart 1922 ~ 23 april 2014

Anna Sipkes

Anna Sipkes

23 april 2014

24 mei 2014

 


Reacties

De wil om te kiezen — 11 reacties

  1. Nerd ik dacht effe “krijgen we nu, alfa Rita bij Stephen Hawking geweest?” Wel niet leuk voor Anna die nu op elke verjaardag wordt herinnerd aan haar overleden overgrootvader.

  2. Wat prachtig, hoe je de handen van je schoonvader omschrijft. Het is zo mooi om in je blogs een andere kant van je te zien dan die ik ken(de).
    En ja, dat proces van overlijden….. Al of niet met hulp.
    Magisch. Mijn neefje van 6 heeft dat goed in de gaten en wil heel graag bij de dood van zijn oma zijn. Zo begrijpelijk.

  3. Hoewel internet vaak een vuilnisbak is waarin iedereen z’n rommel achterlaat, kom je soms iets tegen van waarde. Een verhaal waar je even stil van wordt, omdat het je raakt. Heel prive maar ook weer niet. We kennen elkaar niet, maar ik kwam het toevallig tegen, schitterend verwoord. Sterke met het verlies.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Maak de som af om je reactie te plaatsen * Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.