Zomerborrel

Eind augustus was ik bij de zomerborrel van de Academie voor Cultuurmanagement waarbij ik ben betrokken als docent HR innovatie en duurzame inzetbaarheid. Tijdens deze borrel werd een workshop gegeven over ‘geluk’.

Deze workshop werd gegeven door Patrick van Hees. Hij schreef het boek ‘De Geluksprofessor’. Na afloop kregen alle aanwezigen het boek mee. Eenmaal aan het lezen geslagen, bleek het boek een managementboek dat verstopt zit in een roman.

Gerrit Schilder als Geluksprofessor

Toen ik vorige week het verhaal ‘Van mens naar slak’ schreef over Gerrit Schipper die stierf aan A.L.S., moest ik denken aan de lessen uit De Geluksprofessor.

Citaat uit het boek (p.219): “Ik projecteer een dia, met daarop de volgende punten:

• DOELEN
• MENSEN
• OPLAADPUNTEN

Bevlogen begin ik het model uit te leggen: ‘The Road to Happiness’ bestaat uit drie Wegwijzers die u helpen om uw geluksgevoel te optimaliseren…. U kiest bepaalde doelen, die bij u passen. Dat noemen we intrinsieke doelen.”

Gerrit hield zichzelf langer in leven, letterlijk zelfs, door steeds nieuwe doelen te stellen. Hij bleek geen maanden meer te hebben zoals de artsen voorspelden, maar nog anderhalf jaar. Gerrit had in zijn geheel heel goed begrepen hoe geluk in elkaar zit. Ondanks zijn perspectief op een kort leven met ogenschijnlijk weinig kwaliteit van leven.

Doelen

Als mensen oud zijn, en klaar zijn met het leven, zie je soms dat ze geen (toekomst)plannen meer maken. Ze stellen zichzelf geen doelen meer. Een van de voorwaarden voor geluk is dat je doelen hebt. En dan gaat het niet om het 1-op-1 bereiken van die doelen, maar vooral om de weg daar naartoe.

Om hier mijn eigen interpretatie aan te geven: ik fiets graag bergop. Het doel daarvan is om een col te bedwingen. Maar bergop fietsen doet pijn. Niet een klein beetje, maar je benen en longen schreeuwen het op zeker moment uit van de pijn. Je houdt bergop fietsen alleen vol als je geniet van het klimmen zelf. Het cadeau dat je daarna ten deel valt is dat je na al die duizenden omwentelingen van je pedalen plotseling bovenop de col staat, en dat je daar geheel op eigen kracht bent gekomen.

Statistieken

In het boek worden de volgende statistieken gegeven:

“Geluksgevoel wordt opgebouwd uit de volgende componenten:

• 10 procent: toeval.
• 15 procent: je omgeving zoals je baan, waar je woont, je maatschappelijke status.
• 75 procent: je levensvaardigheden, tweevijfde hiervan is aangeboren en drievijfde is daadwerkelijk te beïnvloeden door de keuzes die je zelf maakt.

Geluk zit in jezelf. Van levensbelang is oprecht menselijk contact.”

Ik denk weer aan Gerrit Schipper en zijn vriendengroep. Hun verhaal is niet het verhaal van een persoon die zielig is, waar de anderen medelijden mee hebben, maar is een verhaal van betekenis hebben voor elkaar. In goede en slechte tijden. Verdieping in de vriendschap bracht geluksgevoel. Aan allen.

Oplaadpunten

Op de zomerborrel vertelt schrijver Patrick van Hees tijdens zijn workshop deze bevindingen. Hij eindigt zijn introductie met de opdracht om iemand in het gezelschap uit te zoeken die je nog niet kent en elkaar te bevragen.

De vragen zijn: ‘Op welke manier laad jij jezelf op? Neem je hier voldoende tijd voor?’ Daarnaast zijn er nog twee subvragen: ‘Zo ja, welk tips heb je voor anderen?’ en ‘Zo nee, wat zou je hieraan kunnen doen?’

Mijn antwoorden zijn meteen helder. Dit zijn: sporten, schrijven en diepgang in mijn contact met andere mensen en ze daarmee helpen. Neem ik daar voldoende tijd voor? Jazeker. Nu de kinderen groter zijn, is het ook eenvoudiger daar tijd en ruimte voor te kúnnen nemen.

Sporten

De man waarmee ik de opdracht doe houdt ook van sporten. Het is even zoeken naar een gemeenschappelijke sport die we beide als oplaadpunt kunnen beschouwen. Hij houdt van golfen, ik niet (je zweet nul). Ik houd van hardlopen, hij niet (oersaai). Hij tennist graag, ik kan dat niet eens, maar ik moet daar toch gauw eens werk van maken…

Uiteindelijk blijken we alle twee graag te skiën. Hij vooral vanwege de uitzichten en de geneugten die de Alpenskihütte’s te bieden hebben en ik vooral vanwege het gecontroleerd downhill raggen en racen. We zijn het er ook snel over eens dat we het veel te weinig doen. We praten door over hoe dat dan komt, dat je weet dat iets goed voor je is en je er toch te weinig aan toekomt.

Het gesprek is opmerkelijk geanimeerd, zeker als je je er rekenschap van geeft dat we elkaar nog totaal niet kenden.

Diepgang

Na verloop van tijd moeten we iemand anders uitzoeken en daar een van je andere oplaadpunten bespreken. Ik kies voor ‘diepgang in contact’. Als vanzelf verdiept het gesprek zich. Even later ontwikkelt zich een onhandige situatie als een vreemde zich aan ons opdringt, ons gesprek onderbreekt en over koetjes en kalfjes begint te praten.

‘Hé hallo, dit was mijn gesprek…’, denk ik, maar doe niks. We zijn tenslotte op een soort receptie. De ongeschreven wetten zijn dat je niemand onheus behandelt op een receptie.

Ik krijg het onnoemelijk warm. Voel me opgelaten. Mijn gesprek met de onbekende ging ergens over en nu gaat het gesprek helemaal nergens meer over!

Awkward

Ik haal adem en benoem wat er gebeurde toen de onbekende zich aan ons opdrong. ‘Het gesprek was persoonlijk, u ontregelde het en maakte er een oppervlakkig niemendalletje van’.  De vreemde schrikt van mijn directheid, ik zie haar opgelatenheid.

Ik wil niet onheus zijn, maar wil ook niet dat iets wat kostbaar is, verdrongen wordt door iets dat net zo goed meteen de prullenbak in kan. Mijn gespreksgenoot bevestigt dat wij inderdaad in een persoonlijk gesprek waren. De  vreemde druipt af.

Gek genoeg voel ik me gelukkig met wat ik deed. Ons gesprek verdiept zich direct opnieuw. Ik koos ‘diepgang’ niet voor niets als oplaadpunt.

Geluk

Toch voel ik me opgelaten omdat de vrouw zich duidelijk ongemakkelijk voelde. Dat gevoel veroorzaakte ik. Soms handel ik sneller dan mijn gedachten zich ordenen.

Aan het eind van borrel houd ik de vrouw, die zich ondertussen heeft hersteld, in de gaten. Zodra ze even niet meer in gesprek is, steven ik op haar af en begin over het incident en mijn interventie.Het is goed dat ik dat doe. We evalueren wat er gebeurde en daarna ontstaat een geanimeerd gesprek met haar.

Als ik thuiskom voel ik me blij en tevreden. In het boek staat het volgende opschrift:

‘Lieve Rita – Hardlopen, skiën, mensen helpen zichzelf te ontwikkelen: geluk kun je op veel plekken vinden! Veel werk en vooral: veel geluk! Patrick.’

Die houden we erin 😉

De roman

De boodschap in het boek is verpakt in een verhaal over een marketingman, type ‘snelle jongen’, die voor een prestigieuze baan op Nijenrode wordt afgewezen waarna hij zich terugtrekt in Camebridge. Doordat hij daar anders leeft dan in zijn gewone leven, ontdekt hij langzaamaan wat  van waarde is voor hem. Hij gaat op zoek naar het antwoord op de vraag ‘Wat is geluk?’.

Het boek eindigt met het ontwikkelde geluksmodel waarvan ik de grote lijn heb vervat in dit verhaal.

Recensie

Het boek leest als een trein. De marketingman vond ik als stijlfiguur erg tweedimensionaal, hij was een grote karikatuur. Gaande het lezen pakte het verhaal me meer en meer. Er gebeuren ongelofelijke dingen, maar een roman is precies de plaats waar dat geloofwaardig kan worden, als het verhaal je maar voldoende pakt. Dat deed dit boek zeker.

Ik wilde het boek cadeau geven aan iemand die wel wat geluksinspiratie kon gebruiken en ontdekte toen dat het nog niet in de verkoop is…

Ik kreeg een in privé uitgegeven exemplaar. De openbare lancering is gepland op 29 september 2014. Ik vond ook nog deze Facebook-pagina.

21 september 2014

PS:

Over mijn docentschap aan de Academie voor Cultuurmanagement kun je in deze brochure ‘Masterclasses Cultuurmanagement’ meer lezen.