Blog 4 door Lousewies Pels

In mijn vorige blog schreef ik over gewenste intimiteiten op het werk. Dat is een leuk onderwerp, de aaibaarheid spat ervan af. Aan de andere kant van hetzelfde continuüm bevinden zich de ongewenste intimiteiten, die zijn minder lollig. Ik was in totaal zo’n vijftien jaar vertrouwenspersoon in verschillende organisaties en ongewenst gedrag komt overal voor.

In mijn ervaring is zo’n 90% van de klachten afkomstig van vrouwen en 10% van mannen. Zeker 40% van de klachten betrof ongewenst gedrag door leidinggevenden.

De klachten variëren van opdringerig seksueel getint gedrag, openlijk bezoek van pornosites op een secretariaat, een complete striptease voor een videokanaal waarvan de stripper wist dat alleen de nog aanwezige receptioniste dit kon zien, tot verbaal intimideren door een leidinggevende die gepaard ging met de dreiging dat een tijdelijk arbeidscontract niet zou worden verlengd.

Definitie

Vaak ontstaat er discussie over de vraag wat ongewenst gedrag is. In feite is dit simpel; degene die klaagt bepaalt of gedrag ongewenst is. Ook als de aangeklaagde van mening is dat er geen sprake is van opzettelijk ongewenst gedrag of, wat vaak te berde wordt gebracht, dat het om een geintje ging, is het noodzakelijk de klager niet af te vallen. Grenzen worden vaak niet expres overschreden, maar als dat toch is gebeurd, moet je de klager serieus nemen.

Als de klager gedrag heeft ervaren als ongewenst, is dat zo.

35 sms’jes

Soms is ongewenst gedrag voor de een direct als zodanig herkenbaar en voor een ander is er nog lang sprake van een grijs gebied. In een organisatie met veel professionals werd eens mijn hulp ingeroepen door een jonge collega. Ze kreeg maar liefst vijfendertig sms’jes per dag van haar baas; soms waren ze zakelijk, maar veel ervan waren persoonlijk van aard.

Haar vraag: ‘Is het normaal dat een baas zoveel sms’jes stuurt?’

Mijn eenvoudige antwoord: ‘Neen, dat is verre van normaal en het hoort niet.’

Deze collega was bang dat als ze er wat van zei, haar tijdelijke contract, dat bijna afliep, niet zou worden verlengd. Toch zat er niets anders op dan een grens te trekken. Haar grens was allang overschreden.

Discussie

Ik heb veel discussies gevoerd over de vraag of gedrag wel of niet ongewenst is. Regelmatig wordt gedrag waarover wordt geklaagd gebagatelliseerd. Het valt mee, het is verkeerd geïnterpreteerd, de reactie is overtrokken, de klager kan een geintje niet scheiden van ‘serious business’, de klager is een lastig type, is overgevoelig, heeft altijd wat, etc.

Zwarte Piet

Wat heeft dit met Zwarte Piet te maken zult u denken?

Alles eigenlijk. De discussie die vorig jaar opleefde en dit jaar opnieuw is opgelaaid, heeft dezelfde kenmerken. Er is een groep die zich miskend voelt, die zelfs beledigd is. Daarnaast is er een andere groep die dat totale onzin vindt.

Zwarte Piet is ongewenst voor de mensen die daarin discriminatie van de bovenste plank zien. Voor hen wordt een grens overschreden. Deze discussie kan maar op een manier tot een bevredigende oplossing worden gebracht en dat is door dat gevoel serieus te nemen en te accepteren dat we deze oude Hollandse traditie moeten veranderen.

Het failliet van Zwarte Piet

Zwarte Piet zoals we die nu kennen zal verdwijnen, daar ben ik zeker van. Misschien niet dit jaar of volgend jaar, maar uiteindelijk zal er erkenning zijn voor de klagers.

Ongewenst gedrag wordt bepaald door de klager, dat principe moet leidend zijn.

~~~~~~

23 november 2014 – Oorspronkelijke publicatie 24 juli 2014