Heuvelrughike: de Utrechtse Heuvelrug in 5 delen
Ken je de Utrechtse Heuvelrug? Vast wel.
Wist je dat die loopt van Huizen bij het Gooimeer tot Rhenen aan de Rijn? En dat de Heuvelrughike die route in 5 etappes van in totaal ruim 100 kilometer dekt?
Een tijd terug ontdekte ik dat er een heus lange-afstandswandelpad is waarbij je in vijf etappes van 18 tot 25 kilometer per dag de hele Heuvelrug volgt: de Heuvelrughike.
Uitgeverij ‘Gegarandeerd Onregelmatig’ heeft een boekje gepubliceerd onder de naam Heuvelrughike met daarin de route en heel veel aardige weetjes over de plekken waar je langs komt.
Zo zijn er vele grafheuvels uit lang vervlogen tijden, afgravingen in soorten en maten (die stuwwallen lagen toch maar te niksen), landgoederen, zandverstuivingen, grote en kleine heidevelden en heel veel bossen.
Waarschuwing: als je niet van wandelen door bossen houdt, kun je er beter niet aan beginnen.
LAW-lopers
Ik liep de route samen met Els, vriendin uit de middelbareschooltijd en ervaren LAW-loper. Zelf liep ik eerder nog nooit een etappewandeling volledig uit. Ik houd van wandelen, maar ik heb, door overmatig hardlopen, heel vaak blessures aan voor wandelen vitale lichaamsdelen zoals ontstoken achillespezen, hielspoor of overbelaste kniebanden. Deze route heb ik helaas niet pijnvrij kunnen lopen.
Het fijne van wandelen is dat je gemakkelijk tot mooie gesprekken komt waarin het hele leven langskomt. Muizenissen en piekerthema’s verkruimelen al pratende tot minuscule anekdotes en dat is heerlijk.
Etappe 1 – Huizen-Laren
De eerste twee delen liepen Els en ik in augustus 2023 vanuit ons boshuisje bij Naarden. De eerste etappe loopt pal langs het terrein en we hebben die etappe in twee dagen gedaan.
Op onze startdag wandelden we naar Huizen en liepen vanaf het startpunt van de Heuvelrughike bij de Oude Haven (Kalkovens) via het bos terug naar het huisje.
De tweede dag startten we bij het huisje en liepen die dag, via de vele heidevelden die ‘t Gooi rijk is, naar een bushalte op een niksige plek naast de A27 tussen Laren en Hilversum, het eindpunt van de eerste etappe.
Daar pakten we de bus naar station Hilversum, stapten over op de sprinter naar Naarden-Bussum en fietsen terug naar het boshuisje met OV-fietsen.
Etappe 2: Laren – Soesterberg
De volgende dag deden we precies hetzelfde, maar nu in omgekeerde volgorde. Vanaf de bushalte liepen we verder, dit keer was het eindpunt in Soesterberg, bij een groot hotel annex congrescentrum; de Heuvelrughike brengt je nog eens ergens.
Anekdote: blij met de bus
Aan het begin van de tweede dag, op weg van trein naar bus, wat een haastklus was omdat de trein wat vertraging had en ik per se nog koffie op het station wilde halen om aan de noodzakelijke dagelijkse caffeïnedosis te kunnen komen, overkwam ons de slappe lach.
De bus wilde al wegrijden, zonder mij, en Els praatte als Brugman met de buschauffeur om hem zover te krijgen nog even te wachten. Uiteindelijk kwam ik eraan gehold, met twee volle bekers koffie die allengs leger raakten door het rennen.
Tegen de tijd dat ik bij de bus was, verordoneerde hij dat de koffie moest worden weggegooid: “Dames, u weet toch: geen spijzen en dranken in de bus!”.
“Nee, dat meent u niet! Weet u wat voor investering een kop koffie tegenwoordig vraagt?”
“Dat intereseert me niet, de koffie gaat niet mee de bus in.”
Mopperend liepen we naar de dichtstbijzijnde prullenmand en toen riep hij ons lachend achterna, half op de treeplank staand: “Dat was een grapje. Neem maar lekker mee naar binnen.”
Haha, grappig.
Halte Heidebloem
Wij vervolgens: “Wilt u ons waarschuwen als we bij halte Heidebloem in Laren zijn?”
“Die halte, beste dames, is opgeheven.”
“Dat kan niet, we zijn er gisteren nog opgestapt.”
“Dan heeft u geluk gehad met de chauffeur van dienst, dat hij voor u stopte en meenam.”
Wij tegen elkaar, en niet al te vriendelijk: “Het is ook altijd wat met het OV, halen ze zomaar zo’n halte weg. Halte Heidebloem bevond zich wel heel erg in de middle of niks, maar, nou ja, laten we dan maar wat extra lopen vanaf de volgende halte.”
De bus ging op weg en verdomd als het niet waar is: vlakbij halte Heidebloem, riep de chauffeur om: “Voor de dames achterin die verslaafd zijn aan koffie: halte Heidebloem, die bijna was opgeheven, volgt over 150 meter.”
We hoorden hem grinniken.
Wij op onze beurt waren zo opgelucht dat we de slappe lach kregen, daar ergens in het niemandsland bij halte Heidebloem. We lachten eigenlijk om niks, maar als je eenmaal de slappe lach hebt, is hij moeilijk onder controle te krijgen. Het leek alsof we weer de middelbareschoolmeiden waren die we ooit zijn geweest, alleen dan in het hier en nu en met minder sterke sluitspieren, waarvan de gevolgen weer aanleiding gaven voor een volgende lachaanval.
Hoe dan ook, de dag was goed begonnen.
Route
De tweede etappe was zeer bosrijk. We liepen vrijwel de hele dag door loof- en dennenbossen, uitgezonderd natuurgebied de Lange Duinen, een van de grootste zandverstuivingen bij Soest. Daar verdwaalden we een beetje, maar omdat ik veel fiets in die omgeving, konden we de weg niet echt kwijtraken.
De route liep over Landgoed De Paltz, dat is het kunstenaarscentrum van Herman van Veen. Ik fietste er al 86 keer langs en dit was de eerste keer dat ik het bezocht. Het is zeer de moeite waard om een keer een kijkje te nemen.
In Soesterberg aangekomen werden we heel luxe door de-man-over-wie-ik-niet-schrij
Etappe 3: Soesterberg – Doorn
De derde en vierde etappe liepen we dit jaar in een weekend in juni. We namen de bus vanuit ons huis in Utrecht naar Soesterberg en startten daar onze route.
De derde dag was opnieuw bosrijk. We liepen via de uitgestrekte bossen bij Zeist naar Doorn. We kwamen geen wolf tegen die dag en ook weinig mensen. Op sommige plekken is Nederland niet vol.
Bij de Pyramide van Austerlitz verbaasden we ons over het verschuldigde entreegeld en besloten hem dan maar niet op te klimmen, zo bijzonder is het best monsterlijke geval ook weer niet.
De landgoederen onderweg waren talrijk en prachtig, vooral de tuinen eromheen. Sommige tuinen waren nog als zodanig te herkennen, andere waren omgetoverd tot bossen waarin we met een beetje fantasie en dankzij de uitleg in het routeboekje een wagenwiel of Franse of Engelse landschapstuinen konden herkennen.
Al die landgoederen zijn stille getuigen van het vele geld dat is verdiend in vroeger tijden door een beperkt aantal handelaren en adellijke lieden.
Aan het einde van etappe 3 overnachtten we in Doorn in een hotel dat midden in het bos lag.
Etappe 4: Doorn – Amerongen
De volgende dag bracht de Heuvelrughike ons van Doorn naar Amerongen. Die dag passeerden we het Leersumse Veld, een plassenrijk gebied dat ik nog niet kende.
Het was er prachtig. Het water stond hoog dus we konden de exacte route tussen de plassen door niet volgen en moesten een wat langere weg om alle plassen heen lopen. Het was niet erg, want het bleef er prachtig.
In Amerongen eindigt de vierde etappe bij Kasteel Amerongen en daar eindigden we ons wandelweekend in stijl in een poepsjiek restaurant, waar ik in mijn bezwete shirt, spijkerbroekbroek en teenslippers nogal uit de toon van de reguliere cliëntèle viel.
Ik had nieuwe wandelschoenen gekocht omdat mijn oude schoenen last gaven aan mijn achillespezen.
De nieuwe, lage wandelschoenen kocht ik via internet en het is duidelijk: dat moet je niet doen. Ze pasten niet goed en het leek na twee dagen of er op mijn kleine tenen een paard had gestaan, model Belgische knol.
De laatste acht (!) kilometers liep ik op teenslippers (zie de foto bij het hek).
Dat gaat best, maar niet acht kilometer lang, dus met een bebloede voet arriveerde ik in Amerongen.
Na het etentje liepen we naar de bushalte. Els nam die naar Nijmegen (via station Veenendaal) en ik nam de bus die me direct naar Utrecht reed.
Etappe 5: Amerongen – Rhenen
De laatste etappe liepen we onlangs op een vrije vrijdag. Volgens het boekje is deze etappe 22 kilometer maar we liepen een paar keer verkeerd dus het werd voor ons 4,5 km langer.
Els zou met de auto vanuit Nijmegen komen en ik vanuit Utrecht. We parkeerden een auto aan het eindpunt in Rhenen (was nog even een dingetje om beiden het juiste eindpunt te vinden) en met de andere auto reden we gezusterlijk naar Amerongen waar we een kopje koffie bij het kasteel dronken alvorens aan de wandel te gaan.
Deze vijfde dag was de dag van de meeste hoogtemeters. We passeerden diverse toppen, waaronder de Amerongse Berg, de hoogste top van de hele route met 69 hele hoogtemeters. Toch voelden alle toppen onbeduidend en waren ze onvindbaar in het bomenrijke landschap. En toch, ze waren wél voelbaar aan de benen.
Het laatste deel van de route loopt langs de Grebbelinie met een magnifiek uitzicht over het rivierenlandschap van de Nederrijn. Helaas heb ik daar geen foto’s van omdat de batterij van mijn mobiel leeg was. Hieronder het uitzicht naar Veenendaal vanaf een eerdere top.
Bij het eindpunt stond de auto geduldig te wachten. Ik was opnieuw blij dat ik er was. Deze keer vanwege een onwillige knieband.
Uit in Rhenen
Onderweg hadden we een restaurant gezien dat er minder sjiek uitzag en waar Els al een keer eerder had gegeten. Ze hadden nog plaats voor ons. Het restaurant was duidelijk the place to be in Rhenen. Althans voor jonge dorpelingen. Verder kon de jeugd waarschijnlijk nergens terecht. We bevonden ons per slot van rekening op de Biblebelt.
Allerhande Randstedelijke buitenissigheden waren wel gewoon en in grote getale aanwezig: vapes, tattoos, hippe sneakers, vakkundig getrimde baarden, gelnagels, nepwimpers en opgespoten lippen. Hoezo kloof tussen stad en platteland? Hooguit was het LHBTI+-gehalte laag daar in het restaurant in Rhenen.
Na ons etentje reden we terug naar Amerongen waar de andere auto bij het kasteel stond. Er is trouwens een (1) daadwerkelijke kloof tussen stad en platteland: die van het betaald parkeren. In dorpen kun je op de mooiste plekken gratis parkeren!
Na een hartelijk afscheid reden we vermoeid en voldaan ieder onze eigen stad tegemoet.
Statistieken Heuvelrughike enzo
Het routeboekje:
- Heuvelrughike, ISBN9789076092188, €17,95.
De wandeling is ook te vinden op deze wandelroutezoekpagina. Daar kun je alle etappes gratis downloaden. Je mist dan wel alle leuke weetjes over de omgeving waar je wandelt die in de gids staan.
- Etappe 1a: 9,7 km, 33 Hm
- Etappe 1b: 16,6 km, 68 Hm
- Etappe 2: 22,5 km, 96 Hm
- Etappe 3: 20,6 km, 145 Hm
- Etappe 4: 16,4 km, 160 Hm
- Etappe 5: 26,5 km, 311 Hm.
Totaal: 112,3 kilometer en 813 hoogtemeters, maar omdat Strava zowel dalen als stijgen telt, is de totale stijging 407 meter.
27 september 2024