Running Rita

Zondag liep ik mijn eerste rondje als hardlopende blindiaan. Een mijlpaal. Het ging lichtvoetig, langzaam en lekker.

Lichtvoetig omdat ik nu eenmaal zo loop (ja, echt), langzaam omdat mijn conditie naar de mallenmoeren is en lekker omdat het simpelweg fijn was om weer te lopen, om weer te dúrven lopen.

Angst

Ik had werkelijk niet gedacht dat ik dit na zes weken alweer zou durven doen. Angst is een raar ding. Het is er ineens. Angst dat het nog een keer gebeurt. Dat mijn lijf me opnieuw in de steek laat. Dat het van kwaad tot erger gaat. Dat het vanaf nu alleen nog maar verder bergafwaarts gaat. Dat het…

Angst werkt verlammend. Je gaat ervan piekeren en dat piekeren maakt het alleen maar erger.

Je zou verwachten dat al het gedokter van de laatste weken erbij helpt, maar het tegendeel is eerder het geval. Ik werd er niet geruster op.

‘Uw andere oog heeft nu een verhoogd risico.’

‘Weet u zeker dat u uw cholesterol wilt aanpakken met een dieet en niet met pillen?’ (Er wordt niet werkelijk gezegd ‘pillen’ maar er wordt gezegd ‘medicatie’ of ‘medicijnen’ of ‘medicinaal’.)

‘Nee, sporten is uit den boze. U mag in geen geval sporten.’

‘Ik stuur u door naar de neuroloog voor een neurologische screening.’

Ik zag ondertussen al een paar oogartsen (m/v), een internist plus zijn secondant (m/v) en een neuroloog of twee (m/m). Voor zover mijn (ene) psychologenoog reikt, is de oogarts een knappe techneut, laat de internist alles over aan zijn secondant en is de neuroloog een goedmoedige, olijke man, die zelf best een cholesterolverlagend dieet zou kunnen volgen, maar wie ben ik om dat te bedenken, want wie weet, misschien doet hij dat allang.

Gratis tip

De afdeling oogheelkunde van het Diakonessenhuis heb ik als gratis tip het idee aan de hand gedaan om in de voorlichtende folder over ‘vaatafsluiting in het oog’ de patiëntenvereniging te vermelden die er bestaat voor mensen die leven met één oog: de vereniging Oog in oog (ik heb het niet verzonnen).

Ik heb erbij gezegd dat ik de mentale begeleiding die door de oogarts wordt gegeven over het moeten leren leven met één oog, allerbelabberdst vind. Technisch wordt er van alles gedaan en de knapste plaatjes worden geschoten, maar er is geen woord gezegd over hoe het nu verder moest met mij, en met mijn leven. Het enige wat is gezegd is dat ‘U erop moet rekenen dat u in de eerste drie maanden snel vermoeid zult zijn’.

Verder reikte de mentale begeleiding niet. De impliciete boodschap is: ‘Je zoekt het zelf maar uit’.

Mentaal op weg

Dat deed ik. Het zelf uitzoeken. Niet omdat ik ervoor heb doorgeleerd, maar omdat er niets anders op zat. En zit.

Ik heb er vijf mentaal-tips aan overgehouden, ik noem ze men-taaltips.

Hieronder die top 5.

Men-taaltip 1 – werk

Ik ben blijven werken.

Dat was een wijs besluit. Het hielp mij niet in elkaar te zakken en letterlijk op de been te blijven. Het leidt daarnaast letterlijk en figuurlijk af. En afleiding is heel goed.

Dit werkt niet altijd en niet voor iedereen, maar proberen de draad van het normale leven vast te houden, heeft beslist een – ondergewaardeerde – therapeutische werking.

Men-taaltip 2 – rust

Ik organiseerde rust.

Of, zoals in de sport wordt gezegd, ik pakte mijn rust. Ik stopte met sporten, zei allerhande afspraken af en stopte met mijn vrijwilligerswerk, wat er vooral op neerkomt dat atletiekvereniging U-Track een secretaris heeft die op non-actief staat, dat de organisatie van de Pheidippidesloop het zonder voorzitter doet en dat het onderhoud van social media en de website door anderen wordt gedaan. Voorts moeten de Utrechtse Track Meetings het een seizoen lang doen zonder social media manager.

Ook sloeg ik een paar vergaderingen over van de Raad van Toezicht van MEE Oost-Gelderland waar ik lid van ben. Dat ging met pijn in het hart, want door de veranderingen in de organisatie van de zorg, die voor mensen met een beperking veel gevolgen heeft, zijn het spannende tijden voor alle MEE’s en hun cliënten.

Ik was bezig met de licentieopleiding van Perflectie, een mooie online tool waarmee deelnemers een jaar lang heel gestructureerd werken aan hun persoonlijke ontwikkeling en dat mij als licentiehouder de mogelijkheid gaat geven deze omgeving aan te bieden in ontwikkeltrajecten. De opleiding moest ik onderbreken, maar ik mag de laatste opleidingsdag later in de tijd inhalen.

Er wordt en werd heel goed met mij meegedacht.

Het waren geen vrijwillige keuzen. Ik kon niet anders omdat ik in het begin doodmoe was van het moeten kijken met één oog. Nog afgezien van de energie die het kost als je je zorgen maakt en de uitputting die ontstaat door het doorleven van allerhande emoties.

Men-taaltip 3 – leefstijl

Ik veranderde mijn eetpatroon.

Ondanks dat iedereen beaamde dat ik niet te dik ben en al heel gezond leefde, bleek ik toch verrassend veel te kunnen veranderen aan mijn eetpatroon. Excuus, te moeten veranderen aan wát ik eet en wanneer.

Zo is kaas bijna geheel uit den boze, zoals ook alle ‘harde’ vetten. Dat zijn, simpel gezegd, alle vetten die langzaam smelten of zweten als ze niet in een koelkast worden bewaard. Ook melk en eieren zijn op de bon gegaan (er is zoveel over WO II op tv dat ik als vanzelf die termen gebruik). En alle vette vlees en vleeswaren. We eten vaker vette vis, maar beslist geen garnalen noch paling. Jammer van de garnalen, maar om te zeggen echt erg, neen, dat zeker niet. Ook zijn alle kant-en-klaar en bijna kant-en-klaar producten in de ban gedaan, wegens veel te zout. Tenslotte ben ik gezond gaan snoepen hetgeen inhoudt dat ik geen drop, snacks, koeken en gebak eet, maar wel ongezouten noten en ontbijtkoek.

Ik val er geen gram van af. Dat is reuze jammer, want dat was wel de bedoeling. Ik kan het nog niet opbrengen om echt helemaal niet meer te snoepen. Het waarom daarvan leidt tot de volgende les.

Men-taaltip 4 – vacuüm

Mijn leven ging als vanzelf in de pauzestand.

Na zoiets heftigs als deze gebeurtenis, is er ineens een gisteren, en tegelijkertijd is er nog geen morgen. Er is wel vandaag en vandaag is een soort vacuüm, ik beschreef het op een andere manier al als ’tijd morsen’.

Iedereen maakt plannen, ik niet.

Iedereen heeft een doel, ik niet.

Iedereen weet waar hij mee bezig is, ik niet.

Ik bungel in een vacuüm van tijd, angst, zorgen, onzekerheid en rouw. Ik leed een verlies. En verliesverwerking is hard werken, of beter, hart werken.

Ik heb heel snel, na de eerste dag al, gedacht: ‘Als ik verder moet met één oog, dan is dat zo. Daar ga ik geen verzet tegen plegen. Dat ga ik accepteren en ermee leren omgaan’.

Maar dit denken is iets heel anders dan het echt doorvoeld doorleven.

Er is daarna een op-en-neer gaan van gevoelens geweest. Ik ben verdrietig geweest en zoals gezegd angstig, en ook kwaad en heel af en toe had ik medelijden met mezelf.

Ik heb mijn verhaal aan heel veel mensen kunnen vertellen en kon dat op veel verschillende manieren en momenten. Dat helpt enorm.

Ik heb mezelf niet gecensureerd. Als ik iets heb geleerd in de loop van mijn leven, is dat het na zoiets nodig is dat ik mezelf ruimte geef en alles goed vind. Niet dat alles goed is, maar in de zin van ‘het mag er zijn’, ‘mijn gevoel mag er zijn’, ‘ik mag er zijn’.

Men-taaltip 5 – het is zoals het is

Vorige week was ik met mijn man op vakantie, gewoon dichtbij huis in een klein boshuisje wat van ons is en wat prachtig bijna tegen het Gooimeer aan ligt. Ik hoefde daar helemaal niks en dat was zalig. Door het lezen van een prachtig boek vergat ik dat ik dat met maar met één oog deed. Bij het wandelen vergat ik dat mijn beeld zo’n 25 procent smaller is. Ik durfde zelfs een heel klein stukje auto te rijden.

Het is zoals het is.

Er zijn ergere dingen in de wereld. Veel erger zelfs. De aardbevingen in Nepal, het moorddadige geweld tegen vrouwen in Afrika en het Midden-Oosten, de dood van honderden bootvluchtelingen in de Middellandse Zee, alle oorlog en onveiligheid in de wereld, ik heb weer oog voor groot leed (weliswaar slechts één oog, maar toch…). Ik lees de kranten weer zoals ik altijd deed. Mijn normale zijn komt terug.

Het verlies van mijn oog is niet het einde van mijn leven. Het is het begin van een ander deel van mijn leven. Niet slechter, niet beter, alleen anders.

Ik voel me er rustig over.

Vette pech

Het oog is dubbel afgesloten, zowel de zuurstof aanvoerende slagader als de grote afvoerende ader zitten verstopt. Dat is zo zeldzaam dat de oogarts een neurologische screening nodig vond.

Dat was een angstig dagje, de afgelopen vierde mei. Ik denk dat niemand zit te wachten op een bezoek aan de neuroloog. Een hersenscan, een halsslagader-echo, een hartonderzoek; ik was er niet gerust op.

Mijn hersens blijken in goede conditie, de halsslagaders zijn prima in orde en mijn hart is picobello. Het is een raadsel waarom beide aders dicht zitten. Het ziet er naar uit dat de hoge bloeddruk de oorzaak was en dat ik daarnaast gewoon vette pech heb gehad.

Shit happens.

Op mijn vraag naar de kansen voor herstel gaf de oogarts jammer genoeg alleen het standaard antwoord dat er pas na drie maanden een prognose wordt gegeven. Zo schrijft het protocol dat voor.

Een protocol is een techneutenoplossing.

Zelfs een kind snapt dat zo lang geen toevoer van zuurstof desastreus moet zijn voor de vitaliteit van een orgaan. Er is nu al zes weken geen verse zuurstof bij het netvlies gekomen. Ik heb geen hoop meer op herstel.

Ik ga het ermee doen.

Park Bloeyendael

Zondag liep ik een rondje van 4,5 kilometer in park Bloeyendael, een parkachtig natuurgebiedje ter grootte van een postzegel dat vlak achter onze wijk ligt. Het lopen ging – vrijwel – als vanouds.

Alleen bij het passeren van een grote groep wandelaars schatte ik de afstand tot een paar van hen niet helemaal goed in en schampte ik langs een paar zwaaiende armen en een schouder. Keihard riep ik ‘Oeps’ en ‘Sorry dames’, maar erg was het niet en voorheen gebeurden dit soort semibotsingen ook af en toe.

Ik was zo blij dat ik daar gewoon, vertrouwd hard liep, dat ik tegen iedereen die ik tegenkwam ‘Goedemiddag, wat een heerlijke dag’ riep. Zelfs een visser, stoïcijnser kan bijna niet, draaide zich om en stak zijn duim omhoog.

Ik loop bijna tweederde van mijn leven hard. Ik houd van de cadans, van de natuur, van de beweging.

Het mag in de krant: I’m running again.

Een nieuw leven, een nieuwe look

Na het lopen zondag besloot ik dat dit nieuwe leven een fysieke markering verdient. Vandaag was ik bij mijn kapper, Mary heet ze, en ze knipt mij al bijna 25 jaar. Ze kent mij zo goed dat ze niet eens meer probeert mij aan de haarverf te krijgen.

‘Ik wil het compleet anders Mary’, en ik legde uit waarom.

Nadat ze van de schrik was bekomen, begon ze te knippen.

Om niet meer op te houden.

Mijn hoofd is nu net zo kort gekapt als begin jaren ’80 van de vorige eeuw. Het enige verschil is dat ik er toen een tuinbroek bij aan had.

13 mei 2015