Geestenberg en bloemkoolherinneringen
avatar

Tongelre

Er is een plaats in Eindhoven waar ik heel af en toe kom. Vroeger vaker dan nu. Het is in een wijk in een stadsdeel in het Oosten van de stad. Het stadsdeel heet Tongelre en de wijk heet Geestenberg.

Bloemkoolwijk Geestenberg

Geestenberg is een nieuwbouwwijk die in de jaren ’70 speciaal is ontworpen om de weg kwijt te raken.

Het is een zogeheten bloemkoolwijk. Een bloemkoolwijk is een wijk die is ontworpen in de jaren ’70 als reactie op teveel rechtlijnigheid en doorzonwoningen uit de nieuwbouwijken van het decennium daarvoor. De woonthema’s saamhorigheid en collectiviteit leverden een wijk op met veel kruip-door-sluip-door-wegen. Huizen die niet aan een straat liggen maar aan een voetpad en die lukraak twee- of driehoog zijn en kozijnen hebben in een dozijn verschillende kleuren.

Het is geordende wanorde.

Bijna 50 jaar na de tekentafel, overheerst de wanorde. De wijk oogt rommelig. Ondoordringbaar. In zichzelf gekeerd.

Een wirwar van straten, voetpaden, parkeerplaatsen, zandbakken en kinderspeelplaatsjes. Er zijn ook groenstroken en hele grasvelden, maar die liggen naar binnen gekeerd, niet langs de straten waar auto’s worden getolereerd, maar achter de huizen aan de voetpaden.

Aan een van die paden woont mijn vroegere klassenleraar met zijn vrouw.

Klassenfeesten

Vroeger kwamen mijn klasgenoten en ik er om er klassenfeesten te vieren. Of Sinterklaas met eindeloze gedichten, surprises en pepernoten. Of we verzamelden er om een fietstocht te maken naar een natuurgebied waar we uitleg kregen van onze klassenleraar over de vegetatie. En deze leraar het was niet eens de biologieleraar. Het was de scheikundeleraar.

Zij hadden geen kinderen.

Seksuele voorlichting

Op een van de klassenfeesten ontdekten een paar van ons een boek in de boekenkast getiteld: seksuele voorlichting in zeven stappen. Als vijftienjarigen zo’n boek ontdekken, kan er maar één reactie volgen: de slappe lach.

Hikkend van de lach fluisterden we elkaar in de oren dat de leraar en zijn vrouw niet verder waren gekomen dan de inleiding van dit boek. Om snel het boek weer terug te plaatsen in de boekenkast. Het bleef tenslotte wel de boekenkast van een leraar.

Bloemkoolklas

geestenbergWij verlieten de school als leerlingen van klas A6A. Feitelijk was het A6A-A (de talentalenten) en A6A-B (de bèta’s), maar toch nog altijd één klas met bijna dertig leerlingen. De school was een groeischool en al vanaf de tweede was onze klas de hoogste VWO-klas.

Vanaf de vierde was er geen enkele leraar meer bereid om onze klassenleraar te worden. We waren niet zozeer vervelend, als wel een echte bloemkoolklas. Wij waren een klas met een hoge mate van collectiviteit en saamhorigheid. Het was wij tegen de leraren. Wij tegen de school. Wij tegen het systeem zo je wilt.

A6A

Onze klas bemande in zijn geheel de hele redactie van de schoolkrant. Wij wierpen de leerlingenraad eigenhandig omver omdat de bestaande leerlingenraad alleen feesten organiseerde en zich niet bekommerde om werkelijke inspraak van leerlingen in het schoolsysteem.

Wij schreven verkiezingen uit voor een nieuw leerlingenparlement, waarna het leerlingenparlement de nieuwe leerlingenraad koos. Die zich ging bezighouden met meer dan alleen de grote feesten.

Wij adopteerden collectief een arm kind uit Afrika via Terre des Hommes, totdat er onderling ruzie kwam omdat onze adoptieleerlinge slechte resultaten haalde op haar school ver weg in een dor land en een deel van onze klasgenoten vond dat we de donaties moesten stoppen.

Geld geven en dan niet je best doen, daar waren wij niet van gediend. Tenminste, dat gold voor de JOVD’ers in de klas. De linkse rakkers waren het daar niet mee eens, dat spreekt voor zich. Grofweg kwam de VVD-kliek uit Son of de sjieke Eindhovense wijk De Luijtelaer en kwam de rest uit de overige Woenselse stadsdelen of uit Breugel.

Scheikundeleraar

Deze klas werd geadopteerd door een jonge scheikundeleraar. Zijn eveneens jonge echtgenote was onverwacht betrokken en hielp mee met het organiseren van allerhande buitenschoolse activiteiten.

Ze mochten dan niet verder zijn gekomen dan de inleiding van het boek over seksuele voorlichting, maar toen wij in de zesde zaten, kwam er dan toch een kind. Het werd een meisje en wij gingen met zes giebelmeiden op kraamvisite in het ziekenhuis.

Dat we dat deden was de normaalste zaak van de wereld.

Uiteindelijk zorgden deze leraar en meer in het bijzonder zijn vrouw ervoor, dat wij een heuse speelfilm maakten en samen een week op vakantie gingen. Dat was in een gewone schoolvakantie. Dus deze twee mensen gingen met ons op pad in hun vakantie.

Wij dachten daar verder niet over na, wij vonden het eigenlijk niet meer dan logisch. Wij waren namelijk meer dan leuk.

geestenberg bloemkoolwijkAmeland

In de vierde gingen we in de Paasvakantie naar het Waddeneiland Ameland, waar we in Buren in een kampeerboerderij verbleven. Van daaruit werden fiets- en wandeltochten gemaakt en bereidden wij een Bonte Avond voor, onderwijl luisterend naar Light My Fire van The Doors en Get Ready van Rare Earth.

De Bonte Avond zelf was lachen, gieren, brullen. Het was zelfs zo leuk dat er een herhaling kwam voor ouders toen we allang hoog en breed weer thuis waren.

Het mooiste was natuurlijk de premièrevoorstelling van onze eigen 8mm schoolfilm: ‘Spionage op school’. De film handelde over een scheikundeleraar die hét middel ontwikkelde tegen werkloosheid, we spreken jaren ’70 van de vorige eeuw, waarna een nieuwe leerling, de spion, het middel steelt en de klas vervolgens op jacht gaat naar het gestolen goedje. Dat uiteindelijk, na diverse achtervolgingen van de hele klas in de lange gangen van het noodgebouw van de school, wordt gevonden. 

Eind goed, al goed.

Geweldige film.

De klassenleraar en zijn vrouw deden ook mee aan de Bonte Avond met een toneelstukje: Rixt van ’t Oerd. Ik weet niet meer waarover het toneelstuk ging, hoewel het naar het verleden greep want er kwam kledij uit vroeger tijden tevoorschijn. Ik weet nog wel dat wij het vanzelfsprekend vonden dat de klassenleraar en zijn vrouw ook meededen aan de Bonte Avond.

Hoeveel leraren zouden dat doen? In hun eigenste vrije vakantieweek en vrijwillig met een hele klas op pad gaan?

Gulpen

In de vijfde gingen we opnieuw samen op pad. Dit keer togen wij naar het Zuid-Limburgse Gulpen. Een dorp met een naam waar een stel pubers natuurlijk meteen de slappe lach van krijgt.

Hetgeen gebeurde.

Ook hier weer een Bonte Avond en een hachelijk avontuur van jongens die via lakens vanuit de tweede verdieping naar beneden klommen naar de eerste waar wij meiden lagen. Alwaar de avonturiers zich schielijk verstopten onder de bedden. En dat een uurtje of twee volhielden.

Heel gezellig daar op die kamer met een stuk of vier meiden en evenzoveel jongens onder de bedden.

Achteraf bleek dat de scheikundeleraar en zijn vrouw het allemaal in de gaten hebben gehad, er schijnen zelfs foto’s van de klouterpartij te bestaan, maar deze hebben ons nooit bereikt.

Na de zesde

geestenbergNa het eindexamen waaierde bijna iedereen uit naar de diverse universiteitssteden die ons land rijk is. Een klein deel bleef in het Eindhovense, dat toen, in 1977, ‘the place NOT to be’ was. Inmiddels is dat totaal anders, want Eindhoven is tegenwoordig juist ‘the place to be’. Maar dit is geheel buiten de orde van dit verhaal.

Wat wel binnen de orde van dit verhaal is, is dat een aantal van ons contact bleef houden met elkaar en ook met de klassenleraar en zijn vrouw. Het was en is eigenlijk meer de vrouw van de klassenleraar die het contact onderhield, dan de leraar zelf. Ik herken haar handschrift direct als er een kerstkaartje of anderszins op de mat ligt.

Verderop in het leven

Na de middelbare school studeerden wij af, gingen werken, maakten wel of niet carrière, kwamen iemand tegen en kregen met die persoon kinderen. Je denkt een heel individueel leven te leven, maar feitelijk loop je collectief het pad af dat grofweg door jouw generatie wordt gevolgd. Hier en daar raakt een relatie in het slop en soms krijgt iemand te maken met ziekte of andere tegenslag, maar dat is de variatie wel zo ongeveer.

Wat niet wegneemt dat het een gedoe is, het leven, en dat je er het beste van maakt.

De klassenleraar en zijn vrouw liggen, generatiewijs gesproken, een tiental jaren voor op ons. Onlangs vierden zij hun vijftigjarige huwelijk. De jongens en de meisjes van boven en onder de bedden in Gulpen waren uitgenodigd.

De klassenleraar en zijn vrouw zien er nog steeds jong uit. Bijna net zo jong als wij.

Na het huwelijksfeest

Korte tijd na het feest kregen wij te horen dat de vrouw van onze klassenleraar ernstig ziek is. Dat is helemaal buiten de orde der normale dingen. Zij zijn nog jong en vief en levenslustig. Zoiets kan niet zomaar gebeuren.

De jongens en de meisjes van op en onder de bedden in Gulpen besloten collectief een bloemetje te sturen en ik was degene die het zou gaan brengen.

Bloemkoolwijk

Zo reed ik onlangs door bloemkoolwijk Geestenberg, op weg naar het adres waar ik als puber al zo vaak naartoe ben gefietst. Zonder enige keer fout rijden bereikte ik het bekende adres.

De vrouw van de scheikundeleraar lag op de bank en had pijn.

Hoe zeg je tegen iemand dat je dankbaar bent voor wat zij en haar man deden, lang geleden, met onze klas, met mij. Dat zij belangeloos hun vrije tijd stopten in activiteiten die nu onze herinneringen vormen. Dat zij, zonder zich daarvan bewust te zijn, de randvoorwaarden schiepen waardoor een vriendschapsband werd gesmeed die de tijd zou weerstaan.

Binnenkort gaan wij een lang weekend op pad naar Zweden met ons middelbare-schoolgroepje. Wij zullen een toast uitbrengen op deze beide mensen en in gedachten wensen we hen sterkte toe.

bloemkoolwijk geestenberg

Foto: Fenny Keller

27 april 2017


Reacties

Geestenberg en bloemkoolherinneringen — 4 reacties

  1. Pingback: Ruud van Gijzel - runningrita

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Maak de som af om je reactie te plaatsen * Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.