Succesvol afvallen

Succesvol afvallen: als ik het recept zou hebben, zou ik rijk kunnen worden.

Sinds begin dit jaar doe ik verwoede pogingen om succesvol af te vallen en 12 kilo kwijt te raken om terug te keren naar de vetvrije versie van mezelf. Twaalf kilo is niet gering, dat is namelijk precies 15 procent van mijn te hoge lichaamsgewicht.

Met deze beschrijving kun je uitrekenen hoe zwaar ik was op het hoogtepunt, wat natuurlijk eigenlijk een dieptepunt was. Ik ben inmiddels ruim over de helft, maar nog niet op tweederde.

Bewegen

Het was niet gemakkelijk om te komen waar ik nu ben, en ik deed er ruim zes maanden over. Ook deed ik al eerder pogingen om weer onder de 70 kilo te komen, die allemaal na aanvankelijk succes uiteindelijk sneefden.

Ik beweeg genoeg en leef best gezond, maar toch, met een BMI dat helaas echt te hoog was, vond ik toch dat ik er wat aan moest doen.

BMI in het geel

Mijn BMI (Body Mass Index) stond in het geel en dat betekent keihard: overgewicht. Met mijn familiair geërfde grote(re) kans op hart- en vaatproblemen, die helaas bewezen zijn door het ooginfarct in voorjaar 2015, wilde ik per se weer een groen BMI hebben, no matter what.

Toch lukte dat niet 1-2-3.

De eerste vier kilo’s waren er zo af, maar daarna begon het geworstel. Het afvallen ging tergend  l-a-n-g-z-a-a-m. Zo langzaam, dat het niet motiverend meer was.

Diëtiste

Ik ben naar een diëtiste gegaan. Eigenlijk diende dit maar een doel: de bekende stok achter de deur zijn. De diëtiste kon me niet echt veel nieuws meer leren. Zo moeilijk is het ook niet: als je te zwaar bent, eet en drink je te veel. Zo simpel is het.

Proberen een hardnekkige gewoonte te veranderen, of dat nou roken, drinken, snoepen of teveel eten is, is hartstikke lastig. Ik heb in de loop der jaren al allerlei dingen aangepast dus erg veel om op te bezuinigen was er niet meer over: ik eet 30+ kaas, drink hoofdzakelijk thee en spa rood, drink maximaal twee glazen alcohol per week en ik eet gezond en regelmatig.

Crux

Toch is de crux dat ik moest minderen: minder eten en vooral minder tot helemaal niet meer snoepen. Dat bleek super moeilijk te zijn voor me.

Snoepen is voor mij niet alleen een vorm van belonen van goed gedrag, het is ook troostvoer. Ik denk zelfs dat alle kilo’s die erbij kwamen sinds 2015, een op een te maken hebben met alle oogellende sinds maart 2015.

Natuurlijk deels te verklaren uit alle medicijngebruik sindsdien, maar toch vooral omdat zoetigheid zoals chocola en hartige dingen zoals chips en stukken kaas, dienden als troostvoer. Troostvoer omdat het leven was doordrenkt met (hoofd)pijn en accepteren dat ik verder moest met een werkend en een dood oog.

Maart

Deze hele maand maart had ik het idee dat ik erg mijn best deed om af te vallen, maar er ging helemaal niks vanaf. Ik bleef hangen op min vier kilo. Ik noteerde in een Excel braaf wat er naar binnen ging en hoe het gewicht zich ontwikkelde, maar er alles wat eraf ging doordeweeks, kwam er in het weekend even makkelijk weer aan.

Toen dat zo bleef in april, ben ik halverwege april terecht gekomen op mijnvoedingscentrum.nl, een website van het Nederlandse Voedingscentrum.

Mijneetmeter

Het Voedingscentrum heeft niet alleen een leuke website met allerlei testjes om te bepalen hoe wijs je bezig bent met voeding en voedselverspilling, maar er is ook een heel handige app genaamd ‘mijneetmeter’.

Ik heb een account aangemaakt, de app gedownload en ben nóg strikter gaan bijhouden wat ik allemaal at en dronk.

Het handige van de app is dat allerlei producten die je kunt kopen in eender welke supermarkt, er al in staan. En als je iets niet kunt vinden, kun je de barcode van het product scannen waardoor je niet alleen de calorieën per portie weet, maar ook hoeveel vet er in zit, hoeveel vezels, etc.

Voor mij bleek het de ideale manier te zijn om bij te houden wat ik allemaal naar binnen werk gedurende de dagen en weken.

Nog geen resultaat

Het bijhouden van alles wat naar binnen ging, was niet moeilijk, vooral omdat je het zowel op de laptop kunt bijhouden, als op de telefoon of tablet.

Na verloop van tijd werd duidelijk dat ik te veel vet gebruik. En ook nogal wat producten die niet in de bekende Schijf-van-Vijf staan. Wat ook duidelijk werd: het bijhouden gaf me inzicht, maar ik viel er nog steeds geen snars mee af. De weegschaal bleef staan op en rond 76 kilo. Nog steeds een paar kilo boven een groen BMI (ik ben 1.72 meter lang).

De knop om

Het was klip en klaar: om te kunnen afvallen moest ik bovenal drastisch minder gaan eten: kleinere porties, geen ongezonde tussendoortjes en ‘s avonds na acht uur het liefst helemaal niks meer eten.

Onverwacht vertelde een vriendin van vroeger, die zowaar 19 kilo wist af te vallen in een maand of negen, dat ze ook deze app van het Voedingscentrum had gebruikt. Ik dacht: ‘Als het haar is gelukt, moet het mij ook lukken!’

De knop ging om en ik nam me voor om voor langere tijd bij te houden wat ik naar binnen werk, dag in dag uit, week in week uit, maand in maand uit. Linksom of rechtsom: het gaat lukken!

Groen BMI

En zowaar, het bijhouden verschafte me inzicht in mijn eigen eetgewoontes. Een vanuit dat inzicht lukte het om een paar dingen te veranderen waardoor de stagnatie eindelijk werd doorbroken.

Ik ben de laatste anderhalve maand bijna vier kilo afgevallen en mijn BMI zit weer in het groen. Ik ben nog niet op mijn streefgewicht, maar ik ga er komen, dat weet ik zeker.

Verschil

Wat is het grote verschil?

Eigenlijk is het hele eiereneten dat ik mijn eetgedrag heb aangepast. En dat is, als je eerst inzicht hebt georganiseerd, verrassend makkelijk.

Na ongeveer twee maanden bijhouden van wat ik at en dronk via de app, was ik nog steeds niks afgevallen. Ik had wél beter inzicht in wanneer er iets afging en wanneer niet. Het allerbelangrijkste was dat ik om af te vallen, minder calorieën naar binnen moest werken. Niet een of twee dagen per week, maar gestaag, alle dagen door.

Mijn recept

Mijn afvalrecept heeft vijf ingrediënten:

1. Bijhouden wat je eet en drinkt: de app bleek voor mij het juiste hulpmiddel. Een ander kan het misschien prima doen met een schriftje of een Excelsheet, voor mij zijn de calorieën die de app vanzelf toevoegt onontbeerlijk gebleken.
2. Ik moet om af te vallen echt weinig eten. Ik val af als ik dagelijks zo rond 1500-1600 calorieën zit, en dat is echt niet veel. Door te weten waar mijn eigen grens zit, kan ik beter beslissen wat ik eet en wat ik laat staan. Want iets dat veel calorieën oplevert én ongezond is, zal ik niet zo snel meer eten als ik daarvoor in de plaats een heel bord gezond spul kan eten.
3. Ik eet nu veel meer producten die in de Schijf-van-Vijf staan. Dit betekent vooral dat je kant en klaar dingen moet laten staan bij het boodschappen doen. Ik zit nog steeds op een teveel aan verzadigd vet, vooral omdat ik heel graag kaas op brood eet, maar het aantal dagen groeit dat ik wel de juiste hoeveelheid verzadigd vet naar binnen werk.
4. Sommige lekkere dingen zoals koek, chocola, chips, drop en stukjes kaas, kan ik wél helemaal niet eten, maar kan ik niet een beetje eten. Als ik een koekje eet, kan ik het niet bij een koekje laten, dan wil ik er meer. Dit heet ‘craving’. Om het in goed Nederlands te vertalen is nog niet eenvoudig, het betekent zoiets als onbedwingbare trek, hunkeren. De term komt uit de verslavingszorg omdat mensen die van drugs afkicken enorm kunnen hunkeren naar het verboden goedje. Lullig genoeg voor mij en alle anderen mensen met ‘food cravings’ zijn producten zoals koek, drop en chips zo gemaakt dat je pas stopt als het zakje leeg is. Ze zijn zo samengesteld, veelal met verslavende suikers, dat je meteen een volgende wilt. Het product is sterker dan jezelf, en dat is bewust zo gedaan. Deze dingen helemaal niet nemen, werkt het beste voor mij.
5. Ik dacht altijd dat ik niet van fruit houd, wat lastig is als je afvalt, want fruit mag wel, best veel zelfs. Na een paar maanden het eetdagboek bijhouden, bleek ik eigenlijk vrijwel alle dagen voldoende fruit te eten. Kortom: ik houd wél van fruit. Ik ben alleen niet gek op sinaasappels en appels. Maar tegenwoordig is er zoveel ander fruit te krijgen, dat er voor mij alle seizoenen genoeg keuze is om andere soorten fruit te kunnen eten. De overtuiging: ‘Rita houdt niet van fruit’, moest de prullenbak in.

Nogmaals: 5 ingrediënten

Om het samen te vatten:

1. Inzicht krijgen helpt
2. Calorieën tellen werkt
3. Koop bewust(er)
4. Helemaal niet is makkelijker dan ‘een beetje’
5. Overtuigingen kunnen belemmerend zijn

Ik eindig met een kort filmpje van het Voedingscentrum over duurzaam eten. Het bijbehorende testje om jouw eigen voedselafdruk te bepalen kun je hier doen.

12 juli 2020