Sporten met één oog

Als sportliefhebber heb ik een aantal aanpassingen moeten doen toen sporten met één oog mijn werkelijkheid werd. Ik voel me niet gehandicapt, hoewel mijn rechteroog blind is vanaf maart 2015 en ik sinds eind 2018 een oogprothese draag. Sporten gaat even prima als voor het ooginfarct.

In dit blog mijn ervaringstips over sporten met één oog.

Oogcongres

Een tijdje terug was ik een van de gastsprekers op het jaarlijkse Oogcongres, een eendaagse bijeenkomst die ieder jaar wordt georganiseerd door de Oogvereniging, patiëntenvereniging voor blinden en slechtzienden.

Vereniging Oog-in-oog, patiëntenvereniging voor mensen die met één oog leven, werkt samen met de Oogvereniging en was uitgenodigd om een deel van het middagprogramma in te vullen. Het thema zou ‘Sporten met één oog’ zijn.

Ik had wat tips voorbereid voor de deelnemers aan onze workshop, dit bleken meest mensen te zijn die óf slechtziend zijn óf die, net als ik, één blind oog hebben. Enkele deelnemers hadden hun partner meegenomen.

Filmpje

Om te illustreren dat je ook met één oog prima kunt wielrennen, had ik aan Frank Barendsen, de huisfilmer van CTC Utrecht, de toerfietsvereniging waarvan ik lid ben sinds september 2021, gevraagd om een filmpje te maken dat ik kon gebruiken ter illustratie van mij verhaal.

Hieronder het filmpje dat ik in een iets kortere versie heb laten zien tijdens de workshop. Je kunt mij herkennen aan mijn witte helm, witte schoenen en iets te veel kilo’s rond de taille.

Copyright: Frank Barendsen

Tips voor sport 1: Wielrennen

Om met één oog in een groep met racefietsers te kunnen rijden, moet je altijd rijden aan de kant waar je veel grotere dode hoek zit. Mijn rechteroog is blind, dus ik fiets alleen aan de rechterkant. Links zie ik prima wie naast mij fietst, maar rechts zie ik niemand fietsen waardoor ik ook niet kan anticiperen op eventueel onveilige situaties.

Voorts is een helm verplichte kost op een racefiets, maar dat geldt voor alle sportieve fietsers, ook voor mountainbikers en gravelaars en dat is niet alleen bij het rijden in een groep, maar gewoon altijd, ook als je in je eentje fietst. Als je harder dan 20 km per uur fietst en ten val komt, kun je lelijk hoofd- en hersen letsel oplopen bij een val of verkeersongeval.

In Nederland geldt ook een helmplicht voor e-bikes en gemotoriseerde tweewielers die harder dan 25 kilometer per uur (kunnen) rijden. Dat gebod wordt alleen nergens gehandhaafd. De wal zal hier het schip keren: eerst zullen vele ongevallen ‘nodig’ zijn geweest voor een helmplicht wordt doorgevoerd.

Naast de verplichte helm fiets ik veel sneller met een goede wielrenzonnebril op dan mijn clubgenoten. Ik heb hem al op als de zon nog lang niet te zien is.

Dat heeft alles te maken met het kijken met één oog, zodra het licht fel wordt, kun je nu eenmaal niet een oog dichtknijpen om je ogen wat rust te geven. Het ene oog is volcontinu nodig en verdient een goede bescherming.

Als het te donker is voor een zonnebril, draag ik een gewone beschermbril. Ik fiets dus altijd met bescherming voor mijn goede oog. Aan de kosten hoeft het niet te liggen want ik kocht de beschermbril voor €5,99 bij de Décathlon.

Het rijden in een groep is ook wennen, maar dat geldt voor iedereen die in een wielrengroep mee gaat fietsen. Zie ook dit blog over De mores van het wielrennen.

Ik moet alleen nóg beter opletten op mijn voorganger(s) dan de anderen. Dientengevolge rijd ik zeer geconcentreerd op de voorganger, soms moet ik mezelf echt even dwingen ook om mij heen te kijken. Om je heen kijken is in enige mate beperkt omdat je blikveld een stuk smaller is dan met twee ogen.

Het goede nieuws is dat het allemaal wél gewoon kan. Wielrennen met één oog is prima te doen.

Tips voor sport 2: Hardlopen

Hardlopen was de eerste sport die ik weer oppikte ná het ooginfarct en best snel ook. Na zes weken liep ik alweer een rondje door Bloeyendael en deed er kond van in dit blog: runningrita is back again.

Als loper ben je geen onderdeel van het normale verkeer, tenminste, als je in een bos gaat lopen of op een stoep kunt lopen. Dat maakt het direct al relaxter. Toch viel ik sinds 2015 veel vaker dan ooit daarvoor. Meestal gebeurde dat in het bos als ik uitstekende boomwortels niet zag of niet goed had ingeschat en erover struikelde.

Zo’n val is vervelend, maar het is niet het einde van de wereld en ook mijn tweeogige loopcollega’s struikelen weleens.

Wat ik wél hinderlijk vond was de zon, die in een bos aan-uit-aan-uit gaat. Zon en schaduw wisselt elkaar voortdurend af en dat is verrekte vermoeiend. Dé oplossing daarvoor was het dragen van een zonneklep. Een pet met een flinke klep kan ook natuurlijk, maar een pet vind ik snel te heet op mijn hoofd. In het begin wilde ik ook altijd dat mensen links naast mij liepen, maar de laatste tijd let ik daar helemaal niet meer op.

Sinds ik, zodra de zon zich laat zien, met een klep op loop, kan ik weer hardlopen als voorheen. Wel ben ik meer gericht op kijken naar de bodem. Ik moet mezelf er soms toe dwingen om om me heen te kijken.

 

Tips voor sporten 3 t/m 6: Skiën, schaatsen, skaten en slanglaufen (vanwege de alliteratie)

Voor het skiën heb ik een buitengewoon goede en dure zonnebril gekocht die in verschillende gradiënten donkerder verkleurd en die aan beide zijden enigszins afsluit, voor als de zon aan de zijkant staat. Deze zonnebril is dé uitkomst.

Ook heb ik een goede en daarmee dure sneeuwbril gekocht.

Groot voordeel is dat ik al goed kon skiën toen de zichtbeperking erbij kwam. Langlaufen deed ik nog helemaal niet, maar als je goed kunt skiën is langlaufen niet echt moeilijk om te leren, hoewel de techniek totaal verschillend is, met name bij het afdalen.

Om uit te proberen of ik nog kon skiën, ben ik in januari 2018 in mijn eentje met een groep met gids wezen skiën. Er bleek één weersituatie te zijn waarbij ik skiën voortaan kan vergeten: bij dichte mist is skiën met één oog (voor mij) vreselijk vervelend, lees hier meer. Verder gaat het zoals voorheen, hooguit durf ik wat minder hard naar beneden te suizen, hoewel ik de laatste keer in Winterberg toch weer 67 km/u op de teller had staan.

Feitelijk ben ik met langlaufen gestart ná het ooginfarct, net als met wielrennen. In 2019 volgden de-man-ver-wie-ik-niet-schrijf en ik de Peer Gynt Loipe in Noorwegen, zie dit verhaal.

Voor schaatsen en skaten gebruik ik dezelfde zonnebril als voor het skiën.

Schaatsen doe ik hoofdzakelijk op natuurijs en altijd op noren en dan maak ik het liefst oer-Hollandse schaatstoertochten.

Jammer genoeg valt er steeds minder te schaatsen voor liefhebbers als ik door de klimaatverandering.

Geen balsporten

Duidelijk mag zijn dat ik een liefhebber ben van sporten waarbij je van A naar B beweegt en daar het liefst enige tijd mee bezig bent. Ik ben niet van de balsporten en ben dat ook nooit geweest. Volleyballen en badmintonnen (wat niet eens een balsport is) heb ik nog het meeste serieus gedaan tijdens mijn studententijd.

Mijn balgevoel is niet goed genoeg en dan word je een soort kneus, en daar ben ik dan weer niet van. Ik ben te fanatiek om slecht te kunnen zijn in een sport.

Voor het sporen met ‘’en oog is het wel een voordeel,. Op het congres waren twee andere inleiders, de ene was een fanatieke tennisser en dat ging ook met één oog best goed, behalve als een bal recht op je af komt en de andere was een nog jong meisje dat zeer slechtziend is en op topsportniveau korfbalt.

Ik heb er bewondering voor, want het lijkt mij allerminst makkelijk om een balsport te doen met maar één oog.

Nogmaals het Oogcongres

Ik had naast het filmpje van Frank B., ter illustratie voor de aanwezige toehoorders ook al mijn helmen (voor wielrennen en skiën), zonnebrillen (voor wielrennen en skiën, langlaufen en schaatsen) en mijn zonneklep meegenomen.

Later kreeg ik het verzoek om mijn tips op een rijtje te zetten, en aangezien ik het bloggen toch weer wil hervatten, heb ik er een deelbaar verhaal van gemaakt.

Waarvan akte.

27 december 2023

PS:

Ik heb al eerder meegewerkt aan een filmpje over Sporten met één oog voor de Vereniging Oog-in-oog. Hieronder het filmpje met mijn tekst en beelden van met name het skiën vanaf minuut 3:03.